اثبات اثر گذاری مدیتیشن بر مغز با روشهای علمی(قسمت دوم)
آیا وقتی هیچ کاری نمی کنیم مغزمان هم در حال استراحت است؟
اوایل قرن بیستم اکثر عصب شناسان تصور می‌کردند که فعالیت مغز انسان در هنگام استراحت کاهش می یابد. در سال ١٩٢٠ هانس برگر در آلمان با گذاشتن چندالکترود بر روی سر فرد مورد آزمایش،فعالیت الکتریکی مغز او را ثبت کرد.در کمال تعجب این تست نشان داد که فعالیت الکتریکی مغز در هنگام استراحت و خواب ادامه می‌یابد.
در دهه ۱۹۹۰ با پیشرفت دستگاههای تصویربرداری مغز، یکی از عصب شناسان دانشگاه واشنگتن به نام مارکوس ریچل،مشاهده کرد که اختلاف جریان خونِ مغز در حال استراحت و حالت فعالیت کمتر از پنج درصد است. ادامه تحقیقات او در سال ٢٠٠١،منجر به کشف مراکزی در مغز شد که مسئول خیالپردازی در زمان استراحت هستند و در حالت استراحت به طور دائم به فعالیت خود ادامه می‌دهند ولی به محض آنکه توجه فرد یک موضوع بیرونی جلب شود، فعالیت این نواحی کم می شود. او نام این مناطق را که با هم تشکیل یک شبکه می دهند،«شبکه پیش فرضی مغز» یا Default Mode Network(DMN) گذاشت.
عملکرد شبکه پیش فرضی:
همانطور که بالاتر گفتیم این شبکه، مسئول خیال پردازی در زمان استراحت است.اعمالی مانند:تفکر راجع به خود و گذشته وآینده، قضاوت درباره دیگران
حالا دانستن این مطالب چه ارتباطی با تأثیر مدیتیشن بر مغز که موضوع بحث ماست، دارد؟
ارتباطش، وقتی مشخص می‌شود که بدانیم ما می خواهیم،حالت پیش فرض مغز را خاموش کنیم. زیرا مغز در حالت پیش فرض به طور ناخوشایندی سرگردان است. مغز ما دوست دارد بارهاو بارها به نارضایتی‌ها و اضطراب‌های مان، برگردد و آنها را بررسی کند.
خبر خوب این است که به کمک مدیتیشن می توان از این دور باطل خارج شد و از تاثیر منفی این پدیده روی سلامتی جلوگیری کرد.
با بررسی فعالیت مغزی مراقبه گران با تجربه، در مراقبه (مدیتیشن) های مختلف(تمرکز،شفقت و مهربانی، ذهن اگاهی) مشخص شده که گره های اصلی شبکه پیش فرضی در این مراقبه گران و در تمام انواع مراقبه نسبتاً غیرفعال شده اند.
بسیاری از سنت های فلسفی و تفکری به ما آموزش می دهند که زندگی در لحظه، شادی را افزایش می‌دهد.به نظر می رسد حالت پیش فرض انسان ها ،حالت سرگردانی ذهنی است.مدیتیشن در آرام گرفتن مغز و خاموش کردن حالت پیش فرضی مغز به یاریمان می آید.
ادامه دارد…
منابع قسمت دوم:
1.کتابِ نگاهی علمی به ذهن آگاهی نوشته دانیل گلمن، ریچاردجی. دیویدسون
2.مقاله ی دانش عصب شناسی خیال پردازی نوشته دکتر محمد انتظاری طاهر متخصص مغز واعصاب
Meditation experience is associated with differences in default mode network activity and connectivity
J.A Brewer,P.D Worhunsky,J.R Gray,Y.Tang,J.Weber,H.Kober
Proceedings of the National Academy of Sciences 108(50),20254-20259,2011
دیدگاهتان را بنویسید